Przełamywanie wzorców- czyli zależnościowe zaburzenie osobowości i jak sobie z nim radzić.
Zależnościowe zaburzenie osobowości (ZZO) jest jednym z zaburzeń osobowości opisanych w Diagnozie Statystycznej DSM-5 Osoby z tym zaburzeniem charakteryzują się silną i przewlekłą potrzebą opieki i wsparcia innych osób, co prowadzi do nadmiernej zależności emocjonalnej i trudności w funkcjonowaniu w codziennym życiu. W niniejszym artykule dowiesz się więcej o cechach, objawach i leczeniu zależnościowego zaburzenia osobowości.
Cechy zależnościowego zaburzenia osobowości: Osoby z zależnościowym zaburzeniem osobowości mają tendencję do wykazywania pewnych charakterystycznych cech, które wpływają na ich sposoby myślenia, uczuć i zachowań. Oto niektóre z tych cech:
- Nadmierne uzależnienie od innych: Osoby z ZZO często odczuwają silną potrzebę opieki i wsparcia ze strony innych osób. Mogą czuć się zdezorientowane i bezradne, gdy nie mają kogoś, na kim mogą polegać.
- Trudności w podejmowaniu decyzji: Osoby z ZZO często mają trudności w podejmowaniu decyzji samodzielnie. Często potrzebują potwierdzenia od innych osób, zanim podejmą jakiekolwiek działania.
- Brak pewności siebie: Osoby z ZZO często nie ufają swoim własnym zdolnościom i decyzjom. Mogą mieć niskie poczucie własnej wartości i często szukają potwierdzenia od innych, aby czuć się ważne.
- Lęk przed odrzuceniem: Osoby z ZZO często odczuwają silny lęk przed odrzuceniem i opuszczeniem. Mogą być nadmiernie wrażliwe na krytykę i odczuwać głębokie emocje w związku z potencjalnym odrzuceniem.
- Brak zdolności do samoistnego funkcjonowania: Osoby z ZZO mogą mieć trudności w podejmowaniu samodzielnych działań i podejmowaniu decyzji. Mogą być zależne od innych nawet w prostych codziennych czynnościach.
Istnieje kilka potencjalnych przyczyn, które mogą doprowadzić do powstania zależnościowego zaburzenia osobowości.
- Wczesne doświadczenia w dzieciństwie: Wczesne doświadczenia w dzieciństwie, takie jak nadopiekuńczość, nadmierne kontrolowanie lub brak możliwości podejmowania decyzji, mogą wpłynąć na rozwijanie zależnościowego zaburzenia osobowości. Dzieci, które nie miały okazji do rozwijania samodzielności i podejmowania decyzji, mogą dorastać z przekonaniem, że są zależne od innych ludzi, co może prowadzić do utrwalenia takiego wzorca zachowań w dorosłym życiu.
- Genetyka: Istnieje również pewien stopień uwarunkowania genetycznego w przypadku zaburzeń osobowości, w tym zależnościowego zaburzenia osobowości. Osoby mające bliskich krewnych cierpiących na podobne zaburzenia mogą być bardziej narażone na rozwijanie zależnościowego wzorca zachowań.
- Brak umiejętności radzenia sobie ze stresem: Osoby z zależnościowym zaburzeniem osobowości często mają niskie poczucie własnej wartości i trudności w radzeniu sobie ze stresem. Mogą polegać na innych ludziach jako źródle wsparcia emocjonalnego i poczucia własnej wartości, co może prowadzić do utrwalenia zależnego wzorca zachowań.
- Traumatyczne doświadczenia: Osoby, które doświadczyły traumy, takiej jak np. przemoc fizyczna, emocjonalna lub seksualna w przeszłości, mogą rozwijać zależnościowe zaburzenie osobowości jako mechanizm obronny przed przeszłościowymi traumami. Zależność od innych ludzi może być sposobem na unikanie bolesnych wspomnień lub emocji związanych z traumą.
- Czynniki kulturowe: Czynniki kulturowe, takie jak społeczne oczekiwania wobec ról płciowych czy kultura, która promuje silną zależność od innych, mogą również wpłynąć na rozwijanie zależnościowego zaburzenia osobowości.
Leczenie tego zaburzenia jest możliwe i może przynieść pozytywne rezultaty. Oto kilka kluczowych punktów, które warto wymienić w kontekście leczenia zależnościowego zaburzenia osobowości:
- Terapia indywidualna: Terapia indywidualna, może być bardzo skutecznym podejściem w leczeniu zależnościowego zaburzenia osobowości. Terapeuci mogą pomóc osobom cierpiącym na to zaburzenie w identyfikowaniu i zmienianiu niezdrowych wzorców myślenia i zachowań, takich jak nadmierne poleganie na innych ludziach czy niskie poczucie własnej wartości.
- Terapia grupowa: Terapia grupowa może być także przydatna w leczeniu zależnościowego zaburzenia osobowości. Udział w grupie terapeutycznej może umożliwić osobom z zaburzeniem osobowości doświadczanie wsparcia społecznościowego, uczenie się od innych osób i rozwijanie zdrowych umiejętności interpersonalnych.
- Terapia rodzinna: Terapia rodzinna może być istotnym elementem leczenia zależnościowego zaburzenia osobowości, zwłaszcza jeśli osoba cierpiąca na to zaburzenie ma trudne relacje z rodzeństwem, partnerem lub innymi członkami rodziny. Terapia rodzinna może pomóc w identyfikowaniu i zmienianiu szkodliwych wzorców komunikacji i interakcji rodzinnych oraz wspieraniu zdrowych relacji w rodzinie.
- Farmakoterapia: Chociaż nie ma specyficznych leków przeznaczonych do leczenia zależnościowego zaburzenia osobowości, leki przeciwlękowe i przeciwdepresyjne mogą być stosowane w celu łagodzenia objawów, takich jak lęk, depresja i impulsywność.
Zależne zaburzenie osobowości jest poważnym schorzeniem psychicznym, które wymaga specjalistycznej opieki i terapii. Oto kilka ogólnych wskazówek, które mogą Ci pomóc egzystować z tym zaburzeniem.
1. Zwróć się o profesjonalną pomoc: Ważne jest, aby skonsultować się z profesjonalnym terapeutą lub psychiatrą, którzy mają doświadczenie w leczeniu zależnego zaburzenia osobowości.
2. Zbuduj zdrowe relacje: Ważne jest, aby rozwijać zdrowe relacje z ludźmi, którzy wspierają Cię i szanują Twoje granice. Unikaj osób toksycznych lub wykorzystujących, które mogą nasilać Twoje zależne tendencje.
3. Rozwijaj niezależność: Pracuj nad rozwijaniem swojej niezależności i samodzielności. Ucz się podejmować decyzje, podejmować inicjatywę i być odpowiedzialnym za swoje życie.
4. Ucz się radzić sobie z lękiem: Zależne zaburzenie osobowości jest często związane z silnym lękiem przed odrzuceniem lub opuszczeniem. Ucz się radzić sobie z lękiem, rozwijaj zdrowe strategie radzenia sobie, takie jak mindfulness, techniki relaksacyjne czy medytacja.
5. Pracuj nad swoim poczuciem wartości: Często osoby z zależnym zaburzeniem osobowości mogą być uzależnione od innych, aby poczuć się ważnymi i potrzebnymi. Pracuj nad budowaniem swojego poczucia wartości na podstawie własnych osiągnięć, zainteresowań i talentów.
6. Ucz się rozpoznawać swoje emocje: Pracuj na rozwijaniu świadomości swoich emocji i nauczeniu się, jak identyfikować, wyrażać i zarządzać swoimi uczuciami w zdrowy sposób.
7. Ucz się asertywności: Ucz się wyrażać swoje potrzeby, granice i opinie w sposób asertywny, czyli stanowczy, ale szanujący innych.
8. Bądź cierpliwy w procesie leczenia: Leczenie zależnego zaburzenia osobowości może być procesem długotrwałym. Bądź cierpliwy na tej drodze.